ELEGANTIE
V 90, 1: ‘Admoveo manum’ appono manum; […]
DEFINIZIONE
Avvicinare
FREQUENZA
- De vero bono: II 21, 5 («Neque id tantum in sua prole fieri videmus, sed interdum alienos catulos vel sui generis vel diversi ab ignota matre ultro ubera admovente enutriri»). III 25, 23 («Te pectori suo, ubi creatrix rerum sapientia sedet, admovebit»)
- Gesta Ferdinandi: I 5, 5 («Ibi pro situ loci, quoniam ceteris tormentis parum profici vidit Ferdinandus, turrim, que muro admoveretur, excitare instituit»). I 5, 6 («utrinque nonnulli cadebant, cum nostri primum replere fossas, deinde arietibus muros subruere, postremo scalas admovere»). I 8, 1 («Ferdinandus primo die, productis musculis, fossam exteriorem repleri imperat, quo possit muris admoveri turris»). I 16, 9 («Sed protinus, cognito periculo, machina retracta est et, cum pons a turri, cui admotus erat, recedit»). I 17, 2 («sed ab omni parte urbs capi potest, cum undique oppugnatur, dum ceteri scalas muris admovebunt, dum portas, alium ve locum subruent»). II 12, 4 («Rex tamen horum nulli manum porrexit, sed humero sinistro admovit»). II 15, 9 («iussisque remigibus admovere triremim et deiecta scapha»). III 2, 7 («Cui rex assurgens, dexteram porrexit eamque amplexatum exosculatumque ori suo admovit osculumque mutuum dedit»)
- Raudensiane note II 3, 114: «siringa ori admota modulamur, ut apud eundem est, cum fuisset facta siringa ex arundine»
- Antidotum in Facium: I 7, 6 (cit. Paul. Sent. V 25, 1: «Lege Cornelia testamentaria tenetur qui testamentum quodque aliud instrumentum falsum, sciens, dolose scripserit, recitaverit, subiecerit, suppresserit, admoverit, resignaverit, deleverit»). III 11, 1 (cit. Invective III 110-111 in merito a Gesta Ferdinandi III 2, 7: «Nec illudquoque magis necessarium scitu erat quod dicis illum exosculatum et amplexatum dextram regis ori suo admovisse»). IV 6, 37 (cit. Liv. XXIII 37, 2: «Adversus ligneam ingentem admotam urbi aliam turrem ex ipso muro excitavit consul romanus aliquanto altiorem, quia muros satis per se altos subiectis validis supplicatis pro solo usus era»)
CORRISPONDENZE
LATINO CLASSICO E TARDO-ANTICO
ThlL I: 769-776, s.v. admoveo: «de appropinquatione (motu locali)» e quindi «adpropiare, propiorem facere», ossia “avvicinarsi a” qualcuno o qualcosa (come in Forcellini, s.v. admoveo: «Est autem ad, seu prope aliquem locum moveo […] It. avvicinare, appressare; […]»). Lo stesso in Carisio, Synonyma Ciceronis: «Arcessere, accire, accersere, evocare, ciere, admovere» e Blaise chr., s.v. admoveo: «faire mouvoir», «s’approcher de, pour».
LATINO MEDIEVALE
Admovere continua a essere interpretato nel senso di “avvicinare”, “approssimare”, “accostare” (DMLBS, s.v. admovere: «to move towards»; Hug. Der. M 141, 31, s.v. moveo: «Item moveo componitur admoveo -es, idest advicinare»; Johan. Balb. Cath., s.v. moveo: «et dicitur admoveo <->ves, idest advicinare»).
LATINO UMANISTICO
Le Ver, s.v. admoveo: «.i. advicinare, adiungere approchier , adjoindre et componitur ex *ad et *moveo .ves». Nebrija, s.v. admoveo: «arrimar una cosa a otra» (“avvicinare una cosa a un’altra”). Perotti lib. 1, epig. 2, 277: «Ad enim prope significat, unde admovere dicimus aliquid proprius facere». Calepino, s.v. admoveo: «iuxta moveo, appono».
NOTA CRITICA
Attraverso la stesura del capitolo V. provvede a consolidare la precedente tradizione linguistica.